31.Sayı Çam Fıstığının İhracat Yolculuğu
Aydın’ın Koçarlı ilçesinde çam fıstığı üretimi yapan ve devletten aldığı destekle yıllık 30 milyon dolarlık bir rakamla ihracat gerçekleştiren HAKKI KARATOSUN ÇAM FISTIĞI FABRİKASI üçüncü kuşak temsilcisi Serkan Karatosun ile Aydın Çam Fıstığı üzerine konuştuk.
Öncelikle bize kendinizden bahseder misiniz?
1978 doğumluyum. Aydın ilinin Koçarlı ilçesine bağlı Çallı mahallesinde yaşamaktayım ve 4 çocuk babasıyım. Ailemizden gelen bir gelenek ile ticarete küçük yaşlarda başladık. Dedem bulunduğumuz mevkide itibar sahibi ticaret insanıydı. Bakkal dükkânında yöremizin tarımsal ürünlerinden biri çam fıstığının da ticaretini yapmıştır. Dedemin ardından babam da çam fıstığı satışının üretimini ve ticaretini geliştirmek noktasında önemli atılımlarda bulunmuş, çam fıstığı ticaretinin önünü açmış bir sektör haline getirmiştir. Nesilden nesile devam eden bu işimizde bayrağı şuanda kardeşim ile ben devraldık ve gururla taşımaya devam ediyoruz.
İşletmeniz 3.kuşak temsilcisi olarak bin metrekarelik tesisini büyütmek için 2014'te Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumuna (TKDK) başvurdunuz. Bize başvuru sürecinden bahseder misiniz?
3.kuşak temsilcisi olarak bayrağı devraldığımızda çam fıstığı ticaretinin değerinin bilinmesi adına önemli çalışmalarda bulunduk. Ancak gücümüzü geçmişimizin bize bıraktığı mirastan aldığımız söyleyebilirim. 1985’lerde 100 metre kare küçük bir depomuz vardı. 1995 yılına gelindiğinde 170 metre kare küçük bir üretim yerimiz oldu. 2004 yılında ise Çallı mahallemize o günün şartlarına göre 6000 metre kare, 1000 metre kare kapalı alanımız olan bir üretim tesisi fabrikamızı kurduk. Aile şirketi olarak babamız bize bana ve kardeşime büyük sorumluluk verdi. Yaşımız küçük ancak sorumluluğuz büyüktü. Çünkü 60 yılın bir emeği vardı ve aldığımız sorumluluğu en iyi şekilde götürmeye mecburduk. Bu düşünceyle işimizi profesyonel yapmaya değişen ve gelişen dünyanın ticari ekonomik, teknoloji ritmine ayak uydurmamız gerektiğinin farkındaydık. Bu sebeple işimizi büyütmek adına bir takım atılımlarda bulunduk. 2013 yılında Koçarlı’ya 8500 metre kare 3000 dönümü kapalı alan olan bir fabrika kurduk ve 2014 TKDK’ya bir proje verdik. 2016 bir proje daha verdik. Son projemizi de 2019 yılında ilettik. Sonuç olarak fabrikamızı dünya Avrupa standartlarına uygun hale getirdik. Fabrikamızda üretimi gerçekleşen çam fıstığını,2015 yılından bu yana dünyanın her yerine hijyen ve gıda güvenliğini baz alarak garantili bir şekilde gönderiyoruz. Amacımız bu topraklarda yetişen Aydın Çam Fıstığının değerinde fiyatla tüketici ile ulusal ve uluslararası pazarda tanınırlığını arttırmaktır.
Aydın Çam Fıstığının bölgemizde üretimi ne durumdadır?
Aydın Çam Fıstığı üretimi ilimiz ekonomisi için en önemli sektörlerden biridir. Aydın Çam Fıstığı üretiminde ilimiz üreticilerinin Aydın Çam Fıstığı üretimi ve işlemesi itibariyle ilk sırada yer almakta olup dünyaya örnek olmaktadır. Ekonomik değeri yüksek olan aynı zamanda ihracatı yapılan Aydın Çam Fıstığı üretiminde çoğu üreticimiz ağacın budamasını, ilaçlamasını ve gübrelemesini yapar ağaca çok iyi bakar ve hasata hazır hale getirir. Aydın Çam Fıstığı yetiştiriciliği yöremizde bilinçli yapıldığı için bölgemiz üretimi iyi durumdadır.
Hasat Dönemi nasıl gerçekleşmektedir?
Hasat dönemi bölgemizde Kasım ayında başlar Şubat ayına kadar devam eder. Zamanlama oldukça önemlidir.
Aydın Çam Fıstığının Aydın Ticaret Borsası tarafından coğrafi işaret tescili alınmıştır. Bu tescilin size ve üreticilere faydası nasıl olacaktır?
Aydın Çam fıstığımız için coğrafi işaret tescili alınmasında emeği geçen Aydın Ticaret Borsası'na teşekkürlerimizi iletiyorum. Aydın Çam Fıstığı' nın coğrafi işaretini almasını ürünümüzü değerli kılacaktır. Aydın olarak fıstığımıza sahip çıktık. Aydın Çam Fıstığı değerleriyle çok kaliteli bir ürün eskiden Bergama bölgesi Aydın Çam Fıstığını alıp götürüp Bergama fıstığı diye satıyordu. Tabi bu tescilin üreticilere fiyat olarak faydası olacaktır.
Günümüzde kilosu çeyrek altın ile yarışan Aydın Çam Fıstığı hem lezzetli hem de sağlıklı olması nedeniyle tercih ediliyor. Tabi haliyle gıda sahtekârları da piyasaya çeşitli işlemden geçirilerek şekil olarak benzetilen pahalı çam fıstıkları yerine çok daha ucuz olan yer fıstığı ile karıştırıyor. Bu durumu tüketici nasıl fark edebilir?
Aydın Çam fıstığı çok sağlıklı bir ürün. Bir Çam fıstığı tam 30 ay sonra yenilebiliyor. Değerli zor statejik bir ürün olması sebebiyle de Aydın Çam Fıstığının sahtesini yapmışlar. Yer fıstığını çam fıstığını benzetmişler. Ancak yer fıstığı 4 aylık bir serüveni olan bir bitki. Bunu ayırt etmenin ise basit ama etkili bir çözümü var. Tavada kavurduğumuzda yer fıstığı ikiye ayrılır. Tat olarak ise çam fıstığından farklıdır. Bu şekilde ayırt etmek mümkündür.
Devletten aldığınız destekle 30 Milyon Dolarlık bir ihracat gerçekleştirdiniz? Aydın Çam Fıstığının hangi ülkelere ihracatı yapılmaktadır?
Çam fıstığında Türkiye ihracatının % 60 aydından bizden gitmektedir 30 milyon dolar bir İhracat gerçekleştirdik Avrupa ülkelerine ihracat yapmaktayız.
Tarımsal üretimde son yıllarda girişimcilik anlamında oldukça aktif proje ve çalışmalar gözlemleniyor. Siz de bir girişimci olarak neler söylemek istersiniz? İlimizde bütünleşen katma değeri yüksek tarımsal ürünlerin uluslararası platformda markalaşması adına üreticilerin ne gibi atılımlar yapmasını önerirsiniz?
Aydın ilimiz dünyada bir benzeri olmayan yer. Önümüzde birçok imkan var. Ancak Aydınlı olarak kimimizde tembeliz. Risk almayı sevmeyen bir yapımız var. Öncelikle risk almaktan korkmamamız gerektiğinin bilincinde olmalıyız. Önemli olan risk aldığımız işi iyi araştırmak, bir fizibilite yapmaktır. Eğer bir işe atılacaksanız küçük ama sağlam adımlar atmanızda fayda olacaktır. Gelişen dünyayı takip ederken çevrenizde işin piri olan insanlardan da fikir almanız sizin ufkunuzu artıracaktır. Unutmamız gerekir. İşleyen demir pas tutmaz. Çalışmak ve proje üretmek yolunuzu daima aydınlatacaktır. Yeter ki inanın ve yolunuza emin adımlarla başlayın.
